Last Updated on دسامبر 16, 2020 by mohamadi

حجم موتور یکی از عوامل اصلی و مهم در تعیین میزان قدرت و گشتاور تولیدی توسط  پیشرانه می باشد. این ویژگی به صورت غیرمستقیم بر سرعت و شتاب اولیه تاثیر می گذراد و میزان مصرف سوخت را تعیین کند.

 

حجم موتور

حجم موتور که با عنوان “ظرفیت موتور” نیز شناخته شود به فضای داخل سیلندرها گفته می‌شود. هرچه اندازه موتور بزرگتر باشد، فضای بیشتری برای عبور هوا و سوخت درون آن وجود دارد. این فضای به قطر هر سیلندر، تعداد آنها و طول مسیری که پیستون‌ها در سیلندر طی می‌کنند وابسته است. این حجم همواره ثابت بوده و با حرکت پیستون‌ها تغییری نمی‌کند. حجم موتور مسئله ى بسيار مهمى است و مستقيماً بر روى قدرت خروجى موتور و مصرف سوخت اثر مى گذارد.

حجم موتور چیست

Car engine volume 1

پیستون‌ها در داخل سیلندرها حرکتی رفت و برگشتی دارند. حجم یک سیلندر هنگامی حرکت یک پیستون در داخل آن تغییر می‌کند؛ اما به‌طور هم‌زمان حجم دیگر سیلندرها نیز در اثر حرکت سایر پیستون در حال تغییر است. درنتیجه هنگامی حجم یک سیلندر کم می‌شود سایر سیلندرها در حال افزایش حجم هستند؛ بنابراین حجم کلی موتور در یک سیکل احتراق همواره ثابت باقی می‌ماند.

در گذشته به این صورت بود که حجم موتور میزان قدرت تولیدی توسط موتور را تعیین می کرد. به این ترتیب یک موتور بزرگ، قدرت بیشتری نسبت به یک موتور کوچک تولید می کرد. اما امروزه با اینکه این موضوع همچنان صحت خود را دارد، اما با معرفی  موتورهای مدرن توربوشارژ در سال های اخیر می بینیم که موتورهای کوچکتر از قدرت بیشتری نسبت به گذشته برخوردار هستند.

 

اهمیت حجم موتور

 

حجم موتور عامل تعیین‌کننده قدرت و گشتاور تولیدی توسط پیشرانه است و میزان مصرف سوخت در هر چرخه احتراق را مشخص می‌کند؛ بنابراین سرعت و شتاب اولیه خودروی شما نیز به آن مرتبط است. معمولا  موتورهایی با حجم بالاتر قدرت و گشتاور بیشتری تولید می‌کنند و موتورهای با حجم کمتر مصرف سوخت پایین‌تری دارند چراکه در یک دوره احتراق حجم کمتری از مخلوط سوخت و هوا به درون موتور تزریق می‌شود.

عوامل زیر نیز بر روى كارآيى و قدرت موتور اثر دارند:

  •  سيستم سوخت رسانى
  • سيستم جرقه زنى
  • مجموعه سوپاپ ها
  •  القاى اجباری

اما ساده تر مى توان گفت كه موتور بزرگتر قدرت بيشترى توليد مى كند و موتور كوچكتر مصرف سوخت كمترى دارد.

اهمیت حجم موتور خودرو

Car engine volume 2

برای خودروهایی که برای کارهای روزمره از انها استفاده می شود حجم موتور کم و سوخت پایین انتخاب بهتری است.این خودروها با دارا بودن تعداد سیلندر کمتر هرابی و مشکل کمتری نیز به وحود می آورند.

اگر از علاقمندان به سرعت و قدرت هستید و برای مسابقات  از خودرو استفاده می کنید ، حجم موتور بالا مناسب شماست.  ( البته خودروسازان  با القاى اجبارى مى توانند قدرت بيشترى را از موتورهاى كوچكتر خارج كنند.)

افزایش حجم موتور

افزایش حجم موتور عملیاتی است که به دقت، تجربه ومهارت کافی نیاز دارد . به همین دلیل پیش از دستکاری  و هزینه‌ای که به ازای قدرت مورد نظر در نظر گرفته‌اید، از افراد با تجربه و متخصص در این زمینه مشورت بگیرید. گاهی هزینه‌ای که برای پیشرانه استاندارد برای دستیابی به قدرت بیشتر صرف می‌شود، معادل و یا حتی بیشتر از خرید یک پیشرانه قدرتمندتر می‌شود.

برای مثال ،‌در زیر به توضیح افزایش حجم موتور پراید می پردازیم :

بسیاری پس از حجم زدن موتور پراید به سراغ پیستون‌های تیبا، ریو، B5 و دوو سی‌یلو می‌روند. تنوع پیستون‌ها از نظر بور و فرم تاج برای پیشرانه پراید کم نیست اما باید دقت کرد پیستونی انتخاب شود که بهترین فرم تاج را برای مدل سرسیلندر و نسبت تراکم مورد نظر دارد تا در این حالت نیازی به کف‌تراشی بلوک و تراش تاج پیستون یا دستکاری ابعاد شاتون و میل‌لنگ نباشد و یا نیاز به آن در حداقل باشد.

افزایش حجم در پیشرانه‌ای نظیر پیشرانه استاندارد پراید بسته به میزان افزایش حجم و مدل پیستون انتخاب شده، مسائلی را در پی دارد که برای رفع آنها باید تغییرات دیگری را هم جهت کسب نتیجه مطلوب اعمال کرد. از جمله تعویض انژکتور با نمونه‌های دبی بالاتر و تغییر فرم کیت مکش هوا. همچنین ترموستات باید با نمونه دمای پایین‌تر تعویض شود تا پیشرانه قادر به حفظ دمای نرمال خود باشد.

افزایش حجم موتور خودرو

Car engine volume 3

حجم‌زنی بلوک سیلندر نیازمند نصب بوش خواهد بود که نصب آن باید با دقتی بالا صورت پذیرد تا مشکلاتی نظیر رد‌کردن کمپرس و روغن‌سوزی در مدتی کوتاه در آن ایجاد نشود.

حجم بیشتر عملا نیاز به تغییر زوایای میل سوپاپ و تغییر پورت‌های سرسیلندر ‌ دارد و عملا پورت و پولیش کردن آن و حتی نصب سوپاپ‌های بزرگ‌تر اجتناب ناپذیر است. عموما در افزایش حجم پیشرانه پراید نیازی به تغییر و دستکاری مسیرهای آب و روغن نیست مگر اینکه سرسیلندر با مدلی دیگر تعویض شده باشد که در آن صورت دستکاری مدار روغن و آب گریز‌ناپذیر خواهد بود. معمولا پس از اعمال چنین تغییراتی، دستکاری مپ ECU و یا تغییر مجموعه کاربراتور در مدل‌های کاربراتوری واجب است.